وکیل اثبات زوجیت در مشهد

موسسه حقوقی راه امید 

مبحث اول: معرفی دعوای اثبات زوجیت  

وکیل اثبات زوجیت در مشهد ،از جمله دعاوی که امکان طرح در محاکم را دارد، دعوای اثبات زوجیت است  که احتمال دارد از سوی هرکدام از زوجین مطرح گردد. دعوای اثبات زوجیت ویژگی های خاصی دارد که این دعوا را از سایر دعاوی متمایز می سازد. قاعده بر این است که در هر دعوایی ارائه دلایل اثبات بر عهده مدعی است؛ لذا در دعوای زوجیت نیز هر کدام از طرفین که مدعی وجود رابطه زوجیت است می بایست برای اثبات ادعای خود دلیل بیاورد. پیش از بررسی ادله عام و خاص اثبات زوجیت، ذکر این نکته از اهمیت بالایی برخوردار است و آن اینکه آیا صرف رابطه زوجیت بدون  توجه به شروط ذکر شده در عقد کفایت می کند یا لزوما باید هر دو (عقد و شرط) اثبات گردد؟ 

در این رابطه نظرات مختلفی ابراز گردیده است، حنبلی ها بر این باورند که صرف اثبات عقد بهتنهایی کافی نیست بلکه باید شهود بر شروط نیز گواهی دهند، چراکه این امکان وجود دارد که شرطی به دلیل اینکه خلاف مقتضای ذات عقد باشد موجب ابطال عقد گردد.  در مقابل فقهای شیعه و حنفی معتقدند که شهادت شهود نسبت به اصل وقوع ازدواج کفایت  می کند و نیاز به ذکر شروط و تفاصیل عقد نیست. امروزه در محاکم نیز نظر فقهای شیعه مبنای رویه دادگاه ها قرار گرفته است و در جایی که وجود رابطه زوجیت مورد اختلاف قرار گرفته است ابتدا به سراغ اثبات اصل عقد می روند و در صورت اثبات اصل عقد برای اثبات شروط مطالبه دلیل می کنند. شرط از ارکان صحت عقد نمی باشد و همچنین در صورت تردید در وجود یا عدم وجود شرط با تمسک به اصل عدم از مدعی وجود شرط مطالبه دلیل می نماییم. 

مشاوره تلفنی و معرفی وکیل متخصص اثبات زوجیت در مشهد اینجا کلیک کنید

مبحث دوم: ادله اثبات زوجیت 

ادله اثبات زوجیت به دو دسته ادله عام و خاص قابل تفکیک است  

گفتار اول: ادله عام اثبات زوجیت 

موجب ماده ۱۲۵۸ قانون مدنی، دلایل اثبات دعوا از قرار زیر است: 

۱. اقرار؛ 

۲. اسناد کتبی؛ 

۳. شهادت؛ 

. آماره؛ 

۵. قسم. 

در قانون جدید آیین دادرسی مدنی نیز مقررات مربوط به هر کدام از ادله به تفکیک ذکر گردیده است.  

۱٫اقرار: قانون مدنی در مواد ۱۲۵۹ الی ۱۲۸۳ به بحث اقرار پرداخته است. بر اساس ماده ۱۲۵۹ اقرار عبارت از اخبار به حقی است برای غیر به ضرر خود. اقرار را به عنوان تواناترین دلیل اثبات برشمرده اند، لذا مهم ترین دلیل اثبات در حقوق ما نیز محسوب می گردد. در اثبات زوجیت نیز محکم ترین دلیل همین اقرار می باشد.  اقرار اجزاء و شرایطی دارد که شرط صحت اقرار میباشند که البته ذکر این موارد از حوصله بحث ما خارج است و شما را به کتاب های آیین دادرسی مدنی و ادله اثبات دعوا ارجاع میدهیم. در اهمیت اقرار ذکر این نکته ضروری است که برابر مواد ۳۳۱ و ۳۶۹ قانون جدید آیین دادرسی مدنی احکام مستند به اقرار در دادگاه قابل درخواست تجدیدنظر نیست، همچنین احکام مستند به اقرار  قاطع دعوا در دادگاه در صورتی که از مصادیق احکام فرجام پذیر باشد قابلیت فرجام خود را از دست میدهد.  شرایط اقرار در مورد دعوای اثبات زوجیت نیز همان شرایط در مورد سایر دعاوی است و خصوصیتی ندارد. 

۲. سند کتبی: سند رایج ترین دلیل ادعاهای اصحاب دعوا در دعاوی و امور غیرکیفری میباشد. سند عبارت است از هر نوشته که در مقام دفاع یا دعوا قابل استناد باشد. نوشته را در صورتیمی توان به مفهوم اصلاحی سند دانست که از جمله دارای امضاء،اثر انگشت و یا مهر شخصی باشد که سند به او نسبت داده میشود.  در ابتدای ازدواج ممکن است زوجین در قالب سند عادی یا رسمی مبادرت به تنظیم سند کرده باشند. در صورتی که سند رسمی تنظیم کرده باشند و این سند مورد تعرض قرار نگرفته باشد مهم ترین دلیل برای اثبات رابطه زوجیت شناخته میشود. در صورتی هم که سند عادی تنظیم شده باشد و مورد تردید و انکار قرار نگیرد، می تواند مثبت رابطه زوجیت باشد. عدم ثبت واقعه ازدواج گرچه برابر قانون مجازات و قانون حمایت خانواده دارای ضمانت اجرای کیفری می باشد، اما نمی تواند مبطل عقد ازدواج باشد  لذا ثبت ازدواج از شرایط ماهوی صحت ازدواج نمیباشد و در صورت عدم ثبت ازدواج با وجود ضمانت اجرای کیفری، آن عقد ازدواج صحیح و معتبر می باشد؛ هرچند در زمان اثبات آن مشکلاتی بروز خواهد کرد، به خصوص در مورد ازدواج موقت که الزامی  برای ثبت آن وجود ندارد. لذا در ازدواج موقت مجازات پیش بینی شده برای عدم ثبت ازدواج قابلیت اعمال ندارد. . در پایان ذکر این نکته خالی از فایده نیست که اقرارنامه کتبی نیز چنانچه صحت آن تکذیب نگردد می تواند اثبات کننده رابطه زوجیت باشد. 

۳٫شهادت شهود: شهادت در قانون مجازات اسلامی این گونه تعریف گردیده است:

شهادت عبارت است از اخبار شخصی غیر از طرفین دعوا به وقوع یا عدم وقوع جرم توسط متهم یا هرامر دیگری نزد مقام قضائی، لذا تفاوت آن با اقرار این است که اقرار به زبان خود و به سود دیگری است در فقه اسلام مهم ترین دلیل اثبات، شهادت شهود دانسته شده است که به آن بینه شرعی گفته می شود. به این ترتیب در صورت وجود گواهانی که بر رابطه زوجیت شهادت دهند، زوجیت اثبات می گردد. گواه باید واجد شرایطی باشد تا شهادت وی مورد قبول قرار گیرد، شرایط گواه بدین شرح است:  

الف) بلوغ، . 

ب) عقل؛  

ج) ایمان؛ 

د) عدالت؛ 

ه) ذی نفع نبودن در موضوع؛ 

 و) نداشتن خصومت با طرفین یا یکی از آنها؛ 

 ز) اشتغال نداشتن به تکدی و ولگردی؛  

ح) طهارت مولد؛  

ط) نداشتن رابطه خویشاوندی با یکی از طرفین دعواء 

ک) نبودن سمت خادم و مخدومی. در فقه شیعه برخلاف فقه اهل تسنن شهادت بر نکاح از شرایط صحت عقد نکاح نمی باشد لذا ممکن است که در هنگام عقد نکاح شاهدی وجود نداشته باشد و کار اثبات رابطه زوجیت را با مشکل مواجه سازد، لذا باید به سایر ادله رجوع نمود. 

 ۴. اماره: در قسمت دلایل خاص اثبات زوجیت به بررسی امارات می پردازیم. 

۵. سوگند: اخباری تشریفاتی است که شخص خداوند متعال یا سایر مقدسات را بر عهد خود گواه می گیرد. در میان سایر ادله سوگند از اعتبار کمتری برخوردار است.  موارد سوگند مدعی در دعوای اثبات رابطه زوجیت بسیار محدود است چرا که بر اساس ماده ۲۳۰ قانون جدید آیین دادرسی مدنی در دعاوی مالی در صورت عدم امکان اقامه بینه شرعی می توان یک سوگند را به جای شاهد جایگزین کرد، لذا برای دعاوی غیرمالی مثل اثبات زوجیت نمی توان قسم را جایگزین نمود.  اما در انکار زوجیت قسم معتبر است چراکه قاعده کلی بر این است که الیمین على من أنکر،قانون آیین دادرسی مدنی در ماده ۲۷۱ همین حکم را بیان می نماید. این ماده سوگند شرعی را برای رد دعوای زوجیت کارآمد قلمداد کرده است. همچنین در فرض ارجاع قسم از سوی منکر به مدعی با توجه به اطلاق ماده ۱۳۲۶ قانون مدنی می توان این گونه حکم داد که مدعی  در این صورت قسم میخورد و رابطه زوجیت اثبات می گردد.