شرایط اعمال حق حبس چیست ؟
۱- اولا مهریه حال باشد. برابر ماده ۱۰۸۳ قانون مدنی مهر می تواند کلا  یا جزا  حال یا به وعده باشد.

اگر مهر مدت دار باشد زمانی زوجه حق مطالبه دارد که مدت سپری گردد و چون از زمان عقد نکاح،

زوج مجاز است که ایفای وظایف زناشویی را از زوجه طلب کند، زوجه نمی تواند از حق حبس خود

استفاده کند. اما در فرضی که زوج از زوجه طلب ایفای وظایف زناشویی را ننماید و زمان پرداخت

مهریه فرا رسد زوجه خواهد توانست از حق حبس خود تا استیفای مهرش استفاده کند. در صورتی که

مهر وعده دار نباشد چون به موجب ماده ۱۰۸۳قانون مدنی به محض وقوع عقد نکاح، زوجه مالک

مهر می شود و اگر مهر زوجه نقد باشد می تواند آنرا مطالبه کند و تا زمانی که زوج آن را تادیه

می تواند از حق حبس خود استفاده نماید.

۲- ثانیا زوجه قبل از گرفتن مهریه به ایفای وظایف زناشویی اقدام نکرده باشد. برابر ماده ۱۰۸۶ قانون

مدنی، چنانچه زوجه قبل از گرفتن مهریه به اختیار و اراده خود از زوج، تمکین خاص نماید حق حبس

وی ساقط گردیده و دیگر مجاز به امتناع از تمکین و سایر وظایف زناشویی نیست.

۳- ثالثا اگر مهر مدت دار باشد زوجه زمانی حق خواهد داشت مهر خود را مطالبه کند که زمان آن فرا

رسیده باشد که در این وضعیت زوج نیز می تواند ایفاء وظایف زناشویی را از زوجه طلب کند و

در این شرایط زوجه نمی‌تواند به حق حبس خود استناد کند.

۴-رابعا اما در حالتی که زوج ایفای وظایف زناشویی را از زوجه طلب نکند و زمان پرداخت مهریه

هم رسیده باشد یا مهریه وعده دار نباشد ، زوجه می تواند از حق حبس خود استفاده کند.چون به

موجب ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی به محض وقوع عقد نکاح، زوجه مالک مهر می‌شود.

۵- خامسا زوجه قبل از اخذ مهریه به ایفاء وظایف زناشویی عمل نکرده باشد. برابر ماده ۱۰۸۶ قانون

مدنی، چنانچه زوجه قبل از گرفتن مهریه ، با میل خود ، از زوج تمکین خاص کند، حق حبس وی

ساقط و دیگر اجازه امتناع از تمکین و سایر وظایف زناشویی ندارد.

چنانچه زوجه در حین عقد مطلع باشد که زوج قادر به پرداخت مهریه نیست و با این وصف به عقد

ازدواج وی در آید نه تنها نمی تواند به لحاظ عدم قدرت و استطاعت زوج بر پرداخت مهریه تقاضای

بطلان عقد را بنماید بلکه مجاز به استفاده از حق حبس خود هم نیست لذا می بایست پس از عقد ،

با درخواست زوج به ایفاء وظایف زناشویی اقدام نماید ، در غیر این صورت ناشزه محسوب می شود.

آیا با اعسار شوهر حق حبس از بین می رود ؟   
اعسار شوهر حق حبس زن را از بین نمی برد زیرا درست است که در چنین حالتی مطالبه  مهر از

او امکان ندارد ولی باید دانست که امکان گرفتن مهر با استفاده از حق حبس ملازمه ای ندارد. همچنین

در موردی که دادگاه یا اجرای ثبت به درخواست شوهر و به دلیل اعسار او مهلت عادله می دهد یا

قرار اقساط می گذارد، نباید مهر را موجل پنداشت زیرا، اجلی که اینگونه بر زن تحمیل می شود،

حاکی از اراده او بر سقوط حق حبس نیست.

آثار اعمال حق حبس

۱) زوجه را نمی توان ملزم به تمکین خاص و ایفای سایر وظایف زناشویی کرد.

۲) در صورت تقسیط پرداخت مهریه حق حبس زوجه تا پایان دریافت تمامی

اقساط به قوت خود باقی می ماند.

۳) زوجه مستحق نفقه خواهد بود.

۴) در صورت خودداری زوج از پرداخت نفقه، زوجه حق شکایت کیفری از زوج خواهد داشت.