اجرای احکام حقوقی و کیفری و نکات مهم آن

تفاوت اجرای احکام حقوقی و کیفری

اجرای احکام مربوط به احکامی است که در دادگاه صادر میشود وبردو نوع است :

۱-اجرای احکام مدنی

۲-اجرای احکام کیفری

۱-از نظر قانون :

اجرای احکام مدنی یک قانون تنظیم شده است و در اجرای احکام کیفری قانون مدون و تفکیک شده ای به نام قانون اجرای احکام کیفری نداریم .

۲-از لحاظ موضوع:

موضوع اجرای احکام حقوقی معمولا تعهدات –دیون و مسائل مربوط به خانواده می باشد ولی موضوع اجرای احکام کیفری مجازات ها(حدود-قصاص-تعزیرات-دیات)می باشد.

۳-از لحاظ نیاز به صدور اجرائیه:

در اجرای احکام حقوقی پس از قطعیت حکم محکوم به می بایست تقاضای صدور اجرائیه نماید و اجرای حکم پس از صدور و ابلاغ اجراییه انجام میشود ولی دراجرای احکام کیفری نیاز به صدور اجراییه نیست  و به طور خودکار حکم اجرا می شود.

۴-از نظر پیگیری موضوع :

در اجرای احکام حقوقی در تمام مراحل پیگیری موضوع توسط محکوم له می باشد ولی در اجرای احکام کیفری نیاز به پیگیری شاکی به جز موارد خاص نمی باشد.

۵-از نظر گذشت شاکی:

در خصوص اجرای احکام حقوقی به محض رضایت محکوم له اجرای حکم متوقف می شود ولی در اجرای  احکام کیفری بجز در مواردی که در قانون قابل گذشت است با رضایت شاکی اجرای حکم متوقف نمی شود و جنبه عمومی حکم به قوت خود باقی است.

۶- از نظر سابقه:

در اجرای احکام حقوقی برای محکوم له یا محکوم علیه سابقه محسوب نمی شود ولی در اجرای احکام  کیفری برای محکوم علیه سابقه ی کیفری در نظر گرفته می شود.

۷-از نظر عفو:

عفو و بخشودگی از ناحیه حکومت فقط مربوط به اجرای احکام کیفری می باشد ولی اجرای احکام حقوقی عفو و بخشودگی ندارد.

۸-از نظر هزینه های اجرایی:

در اجرای احکام حقوقی مستلزم پرداخت هزینه هایی مانند هزینه های نگهداری -کارشناسی –مزایده- انتشار آگهی و… می باشد که از محکوم علیه اخذ می شود ولی در اجرای احکام کیفری هیچ مبلغی به عنوان هزینه از محکوم علیه اخذ نمی شود.

اجرای احکام مدنی:

مربوط به احکامی است که از دادگاههای حقوقی صادر شده است که معمولا مربوط به تعهدات و دیون و مسائل مربوط به خانواده و ازدواج و نسب و طلاق می باشد و نیازی به پیگیری شاکی دارد ولی در اجرای احکام کیفری نیازی به پیگیری شاکی مگر در موارد خاص نمی باشد.

مشاوره تلفنی و معرفی وکیل متخصص اینجا کلیک کنید

وظایف قاضی اجرای احکام

الف)صدو دستور اجرای احکام لازم الاجرا و نظارت بر شیوه اجرای آنها

ب) نظارت بر زندان و زندانیان در اموری که مربوط به زندانیان باشد.

ج) اعلام نظر درباره زندانیان واجد شرایط عفو و آزادی مشروط مطابق قانون

ح) دادن مرخصی به محکومان بر اساس قوانین و مقررات

ر) تصمیم گیری در خصوص محکومان سالمند و مبتلایان به بیماری روانی و جسمی صعب العلاج و سایر افرادی که نیاز به مراقبت ویژه دارند.

احکامی که لازم الاجرا هستند عبارتند از:

۱-رای قطعی که دادگاه نخستین صادر می کند.

۲-آرایی که در مدت مقرر تجدید نظر و یا واخواهی نشده باشد.

۳-رایی که مرجع تجدید نظر آنرا تایید یا پس از نقض رای دادگاه نخستین صادر کرده باشد.

۴-رایی که به تایید مرجع فرجام رسیده باشد و آرایی که در دیوان عالی کشور تایید شده است.

چه موانعی در اجرای یک حکم وجود دارد؟

۱-موانع دائمی

۲-موانع موقتی

موانع دائمی:

موانعی که به طور دائم اجرای حکم را متوقف می کند.

۱-فوت منجی علیه :در صورتی که محکوم علیه(شاکی) فوت کند اجرای حکم در هر مرحله ای که باشد بطور کلی متوقف می شود.

۲-گذشت شاکی در جرائم قابل گذشت

۳-نسخ قانون

۴-توبه محکوم علیه در مواردی که قانون پیش بینی کرده

۵-مرور زمان تعقیب و مرور زمان شکایت

موانع موقتی:

موانعی هستند که به طور موقت اجرای حکم را متوقف میکند.

۱-دوران بارداری

۲-پس از زایمان حداکثر شش ماه

۳- دوران شیردهی تا رسیدن طفل به دو سالگی

۴- اجرای مجازات شلاق در ایام حیض و استحاضه

۵- بیماری محکوم علیه :هرگاه محکوم علیه به بیماری جسمی یا روانی محکوم و اجرای مجازات موجب تاخیر بهبودی یا تشدید بیماری شود و اجرای احکام با کسب نظر پزشکی قانونی تا زمان بهبودی اجرای مجازات را به تعویق می اندازد.

نحوه اجرای حکم برای محکوم بیمار

چنانچه امید به بهبودی شخص بیمار نباشد به شرط ذیل عمل می شود.در جرائمی که از نوع حد باشد به نحوی که حد در خصوص شلاق باشد به صورت رشته ای از شلاق انجام میگیرد و چنانچه حد اعدام باشد هیچ فرقی نمیکند ولی در جرائمی که تعزیری است در صورتی که امیدی به بهبود بیماری نباشد قاضی اجرای احکام پس از احراز بیماری محکوم علیه ومانع بودن آن برای اجرای مجازات پرونده را تبدیل به مجازات مناسب دیگر به دادگاه صادر کند و حکم قطعی ارسال میکند.

در صورتی که امیدی به بهبودی بیمار باشد تازمان بهبودی حکم اجرا نمی شود .